کمپرسور (Compressor) دستگاهی است که با کاهش حجم گاز، فشار آن را افزایش می‌دهد. این دستگاه‌ها در صنایع و کاربردهای مختلفی استفاده می‌شوند.
کمپرسورها انواع مختلفی دارند که بر اساس نحوه کارکرد به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- کمپرسورهای جابجایی مثبت: این نوع کمپرسورها با حرکت قطعات مکانیکی، حجم گاز را کاهش می‌دهند و فشار آن را افزایش می‌دهند.
- کمپرسورهای دینامیکی: این نوع کمپرسورها با استفاده از انرژی جنبشی، فشار گاز را افزایش می‌دهند.
کمپرسورهای جابجایی مثبت به دو دسته کلی پیستونی و دوار تقسیم می‌شوند. کمپرسورهای پیستونی با حرکت پیستون‌ها، حجم گاز را کاهش می‌دهند. کمپرسورهای دوار با حرکت قطعات دوار، حجم گاز را کاهش می‌دهند.
کمپرسورهای دینامیکی نیز به دو دسته محوری و گریز از مرکز تقسیم می‌شوند. کمپرسورهای محوری با حرکت پره‌های محوری، انرژی جنبشی را به گاز منتقل می‌کنند. کمپرسورهای گریز از مرکز با حرکت پره‌های دوار، انرژی جنبشی را به گاز منتقل می‌کنند.
به گفته رستگار صنعت کمپرسورها کاربردهای مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیستم‌های تهویه مطبوع
- سیستم‌های تبرید
- سیستم‌های احتراق داخلی
- سیستم‌های تولید برق
- سیستم‌های هوارسانی
- سیستم‌های رنگ‌پاش
- سیستم‌های اسپری
- سیستم‌های پزشکی
کاربردهای کمپرسور
در اینجا چند نمونه از کاربردهای کمپرسورها به گفته رستگار صنعت آورده شده است:
- در سیستم‌های تهویه مطبوع، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا دمای آن کاهش یابد.
- در سیستم‌های تبرید، کمپرسور گاز مبرد را فشرده می‌کند تا دمای آن کاهش یابد.
- در موتورهای احتراق داخلی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا مخلوط هوا و سوخت به‌صورت یکنواخت در محفظه احتراق پخش شود.
- در توربین‌های گازی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا انرژی جنبشی مورد نیاز برای چرخش توربین تأمین شود.
- در پمپ‌های باد، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا فشار آن افزایش یابد.
- در اسپری‌ها، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا رنگ یا سایر مواد با سرعت و فشار بالا به سطح مورد نظر پاشیده شود.
- در سیستم‌های پزشکی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا از آن برای اهداف مختلف مانند تنفس مصنوعی یا تمیز کردن تجهیزات استفاده شود.
کمپرسورها دستگاه‌های مهمی هستند که در بسیاری از صنایع و کاربردها استفاده می‌شوند.
کمپرسورهای جابجایی مثبت
کمپرسورهای جابجایی مثبت، دسته‌ای از کمپرسورها هستند که در آن‌ها حجم گاز ثابتی وارد محفظه می‌شود و با حرکت قطعات مکانیکی، حجم آن کاهش می‌یابد و فشار آن افزایش می‌یابد. این نوع کمپرسورها در مقایسه با کمپرسورهای دینامیکی، راندمان بالاتری دارند و می‌توانند فشار بیشتری تولید کنند.
کمپرسورهای جابجایی مثبت به دو دسته کلی پیستونی و دوار تقسیم می‌شوند.
-
کمپرسورهای پیستونی، رایج‌ترین نوع کمپرسورهای جابجایی مثبت هستند. این نوع کمپرسورها از یک پیستون که در داخل یک سیلندر حرکت می‌کند، تشکیل شده‌اند. پیستون با حرکت خود، حجم گاز را کاهش می‌دهد و فشار آن را افزایش می‌دهد.
-
کمپرسورهای دوار، انواع مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به کمپرسورهای مارپیچی، کمپرسورهای روتاری و کمپرسورهای اسکرو اشاره کرد. این نوع کمپرسورها از قطعات دوار تشکیل شده‌اند که با حرکت خود، حجم گاز را کاهش می‌دهند و فشار آن را افزایش می‌دهند.
کمپرسورهای جابجایی مثبت کاربردهای مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیستم‌های تهویه مطبوع
- سیستم‌های تبرید
- سیستم‌های احتراق داخلی
- سیستم‌های تولید برق
- سیستم‌های هوارسانی
- سیستم‌های رنگ‌پاش
- سیستم‌های اسپری
- سیستم‌های پزشکی
مزایا، معایب و کاربردها
در اینجا چند نمونه از کاربردهای کمپرسورهای جابجایی مثبت به گفته رستگار صنعت آورده شده است:
- در سیستم‌های تهویه مطبوع، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا دمای آن کاهش یابد.
- در سیستم‌های تبرید، کمپرسور گاز مبرد را فشرده می‌کند تا دمای آن کاهش یابد.
- در موتورهای احتراق داخلی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا مخلوط هوا و سوخت به‌صورت یکنواخت در محفظه احتراق پخش شود.
- در توربین‌های گازی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا انرژی جنبشی مورد نیاز برای چرخش توربین تأمین شود.
- در پمپ‌های باد، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا فشار آن افزایش یابد.
- در اسپری‌ها، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا رنگ یا سایر مواد با سرعت و فشار بالا به سطح مورد نظر پاشیده شود.
- در سیستم‌های پزشکی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا از آن برای اهداف مختلف مانند تنفس مصنوعی یا تمیز کردن تجهیزات استفاده شود.
مزایا:
- راندمان بالاتر نسبت به کمپرسورهای دینامیکی
- قابلیت تولید فشار بالاتر
- قابلیت کار با طیف وسیعی از گازها
معایب:
- پیچیدگی بیشتر نسبت به کمپرسورهای دینامیکی
- نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتر
- صدای بالاتر
کمپرسورهای دینامیکی
کمپرسورهای دینامیکی، دسته‌ای از کمپرسورها هستند که در آن‌ها انرژی جنبشی به گاز منتقل می‌شود و با تبدیل این انرژی به فشار، فشار گاز افزایش می‌یابد. این نوع کمپرسورها در مقایسه با کمپرسورهای جابجایی مثبت، ساده‌تر هستند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارند.
کمپرسورهای دینامیکی به دو دسته محوری و گریز از مرکز تقسیم می‌شوند.
-
کمپرسورهای محوری، از یک روتور که دارای پره‌های محوری است، تشکیل شده‌اند. روتور با حرکت خود، گاز را به سمت مرکز محفظه فشرده می‌کند و فشار آن را افزایش می‌دهد.
-
کمپرسورهای گریز از مرکز، از یک روتور که دارای پره‌های دوار است، تشکیل شده‌اند. روتور با حرکت خود، گاز را به سمت بیرون محفظه پرتاب می‌کند و فشار آن را افزایش می‌دهد.
کمپرسورهای دینامیکی کاربردهای مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیستم‌های تهویه مطبوع
- سیستم‌های تبرید
- سیستم‌های احتراق داخلی
- سیستم‌های تولید برق
- توربین‌های گازی
- سیستم‌های هوارسانی
- سیستم‌های رنگ‌پاش
- سیستم‌های اسپری
نکات مهم درباره این مدل
در اینجا چند نمونه از کاربردهای کمپرسورهای دینامیکی آورده شده است:
- در سیستم‌های تهویه مطبوع، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا دمای آن کاهش یابد.
- در سیستم‌های تبرید، کمپرسور گاز مبرد را فشرده می‌کند تا دمای آن کاهش یابد.
- در موتورهای احتراق داخلی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا مخلوط هوا و سوخت به‌صورت یکنواخت در محفظه احتراق پخش شود.
- در توربین‌های گازی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا انرژی جنبشی مورد نیاز برای چرخش توربین تأمین شود.
- در پمپ‌های باد، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا فشار آن افزایش یابد.
- در اسپری‌ها، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا رنگ یا سایر مواد با سرعت و فشار بالا به سطح مورد نظر پاشیده شود.
- در سیستم‌های پزشکی، کمپرسور هوا را فشرده می‌کند تا از آن برای اهداف مختلف مانند تنفس مصنوعی یا تمیز کردن تجهیزات استفاده شود.
کمپرسورهای دینامیکی دستگاه‌های مهمی هستند که در بسیاری از صنایع و کاربردها استفاده می‌شوند.
مزایا و معایب کمپرسورهای دینامیکی به توصیه رستگار صنعت
مزایا:
- سادگی بیشتر نسبت به کمپرسورهای جابجایی مثبت
- نیاز به تعمیر و نگهداری کمتر
- صدای کمتر
معایب:
- راندمان پایین‌تر نسبت به کمپرسورهای جابجایی مثبت
- قابلیت تولید فشار کمتر
- قابلیت کار با طیف محدودتری از گازها