دستگاه نقطه جوش (Spot welding machine) یک ماشین صنعتی است که برای اتصال دو قطعه فلز با استفاده از جریان الکتریکی و فشار استفاده می شود. این فرآیند جوشکاری مقاومتی نامیده می شود.
دستگاه نقطه جوش از دو الکترود تشکیل شده است که به یک منبع تغذیه الکتریکی متصل هستند.
الکترودها به قطعات فلزی نزدیک می شوند و یک جریان الکتریکی از آنها عبور می کند. این جریان الکتریکی باعث گرم شدن فلزات تا دمای ذوب می شود.
هنگامی که فلزات ذوب می شوند، الکترودها فشاری را به آنها وارد می کنند که باعث می شود فلزات به هم بچسبند.
دستگاه نقطه جوش برای اتصال انواع مختلف قطعات فلزی استفاده می شود. این دستگاه در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، ساخت و ساز و الکترونیک استفاده می شود.
مزایای دستگاه نقطه جوش عبارتند از:
- سرعت: دستگاه نقطه جوش می تواند قطعات فلزی را در مدت زمان کوتاهی جوش دهد.
- دقت: دستگاه نقطه جوش می تواند جوش های دقیق و محکمی ایجاد کند.
- مقرون به صرفه: دستگاه نقطه جوش یک روش نسبتاً مقرون به صرفه برای جوشکاری فلزات است.
معایب دستگاه نقطه جوش عبارتند از:
- محدود به اتصال قطعات فلزی: دستگاه نقطه جوش نمی تواند قطعات غیرفلزی را جوش دهد.
- نیاز به مهارت: جوشکاری با دستگاه نقطه جوش به مهارت خاصی نیاز دارد.
- خطرات ایمنی: جوشکاری با دستگاه نقطه جوش می تواند خطرناک باشد.
کاربردهای دستگاه نقطه جوش
دستگاه نقطه جوش کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.
برخی از مهم‌ترین کاربردهای این دستگاه به گفته مجله رستگار صنعت عبارتند از:
- جوشکاری ورق‌های فلزی
دستگاه نقطه جوش برای جوشکاری ورق‌های فلزی با ضخامت کم، به ویژه در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی، صنایع هوایی و دیگر صنایع استفاده می‌شود.
- جوشکاری قطعات فلزی کوچک
دستگاه نقطه جوش برای جوشکاری قطعات فلزی کوچک، مانند قطعات الکترونیکی، قطعات صنعتی و ابزارآلات، کاربرد دارد.
- جوشکاری قطعات فلزی حساس به گرما
از دستگاه نقطه جوش می‌توان برای جوشکاری قطعات فلزی حساس به گرما، مانند قطعات آلومینیومی، بدون آسیب رساندن به آنها استفاده کرد.
- جوشکاری قطعات فلزی درجا
دستگاه نقطه جوش برای جوشکاری قطعات فلزی درجا، بدون نیاز به جدا کردن قطعات از یکدیگر، کاربرد دارد.
برخی از دیگر کاربردهای دستگاه نقطه جوش به گفته مجله رستگار صنعت عبارتند از:
- جوشکاری لولاها و مفاصل در مبلمان و سایر محصولات
- جوشکاری قطعات در محصولات پزشکی و دندانپزشکی
- جوشکاری قطعات در صنایع غذایی و بسته‌بندی
- جوشکاری قطعات در صنایع نظامی و امنیتی
دستگاه نقطه جوش مزایای متعددی نسبت به سایر روش‌های جوشکاری دارد. برخی از مهم‌ترین مزایای این دستگاه عبارتند از:
- سرعت و دقت بالا
جوشکاری نقطه جوش یک روش سریع و دقیق است که می‌توان از آن برای جوشکاری قطعات فلزی با اندازه‌ها و شکل‌های مختلف استفاده کرد.
- هزینه پایین
دستگاه نقطه جوش نسبت به سایر روش‌های جوشکاری هزینه پایین‌تری دارد.
- ایمنی بالا
جوشکاری نقطه جوش یک روش ایمن است که خطرات ناشی از جوشکاری با شعله و گاز را به حداقل می‌رساند.
مراحل گام به گام کار با دستگاه نقطه جوش
سیم جوش در نقطه اتصال دو قطعه فلز ذوب می شود و یک نقطه جوش محکم ایجاد می کند.
مراحل گام به گام کار با دستگاه نقطه جوش رستگار صنعت به شرح زیر است:
- قطعات فلز مورد نظر را آماده کنید. قطعات فلز باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشند. همچنین باید مطمئن شوید که قطعات فلز به یکدیگر متصل هستند.
- سیم جوش مناسب را انتخاب کنید. سیم جوش باید با نوع فلز مورد استفاده سازگار باشد.
- دستگاه نقطه جوش را روشن کنید. دستگاه نقطه جوش را به برق وصل کرده و آن را روشن کنید.
- پارامترهای جوشکاری را تنظیم کنید. پارامترهای جوشکاری مانند جریان، ولتاژ و زمان جوشکاری را بر اساس نوع فلز مورد استفاده و ضخامت قطعات فلز تنظیم کنید.
- سیم جوش را به قطعات فلز وصل کنید. انتهای سیم جوش را به قطعات فلز وصل کنید.
- نقطه جوش را ایجاد کنید. سیم جوش را به قطعات فلز فشار داده و دکمه جوشکاری را فشار دهید. سیم جوش در نقطه اتصال دو قطعه فلز ذوب می شود و یک نقطه جوش محکم ایجاد می کند.
- دستگاه نقطه جوش را خاموش کنید. پس از اتمام جوشکاری، دستگاه نقطه جوش را خاموش کنید.
دستگاه نقطه جوش یک ابزار قدرتمند و کارآمد است که می تواند برای اتصال انواع قطعات فلزی استفاده شود. با رعایت نکات ایمنی می توان از این دستگاه به طور ایمن و موثر استفاده کرد.
نکات ایمنی
با توجه به خطرات احتمالی ناشی از استفاده از دستگاه نقطه جوش، رعایت نکات ایمنی زیر ضروری است:
- استفاده از لباس و تجهیزات ایمنی مناسب
لباس و تجهیزات ایمنی مناسب، از جمله عینک جوشکاری، دستکش، ماسک جوشکاری، کلاه ایمنی و کفش ایمنی، از خطرات ناشی از جرقه‌ها، تابش نور و حرارت جوشکاری محافظت می‌کند.
- بررسی سلامت دستگاه
قبل از استفاده از دستگاه نقطه جوش، باید از سالم بودن آن اطمینان حاصل کرد. کابل‌ها و سیم‌های دستگاه باید عاری از هرگونه آسیب باشند. همچنین، باید از تنظیم صحیح دستگاه برای نوع فلز و ضخامت قطعات مورد نظر اطمینان حاصل کرد.
- تهویه مناسب محل کار
جوشکاری، تولید کننده گازهای سمی و مضر است. بنابراین، باید در محل کار، تهویه مناسب وجود داشته باشد. در صورت عدم وجود تهویه مناسب، باید از ماسک تنفسی مناسب استفاده کرد.
- کار در محیط خشک
کار با دستگاه نقطه جوش در محیط مرطوب، خطر برق گرفتگی را افزایش می‌دهد. بنابراین، باید در محیط خشک کار کرد. در صورت کار در محیط مرطوب، باید از کفش ایمنی عایق استفاده کرد.
- عدم استفاده از دستگاه توسط افراد غیرمجاز
استفاده از دستگاه نقطه جوش توسط افراد غیرمجاز، خطراتی را به همراه دارد. بنابراین، باید از استفاده از دستگاه توسط افراد غیرمجاز جلوگیری کرد.
- اطمینان از عدم وجود مواد قابل اشتعال در اطراف دستگاه
جوشکاری، می‌تواند باعث ایجاد جرقه‌های آتش‌زا شود. بنابراین، باید از وجود مواد قابل اشتعال در اطراف دستگاه جلوگیری کرد.
- خاموش کردن دستگاه پس از استفاده
پس از استفاده از دستگاه نقطه جوش، باید آن را خاموش کرد. همچنین، باید کابل‌ها و سیم‌های دستگاه را از پریز برق جدا کرد.
رعایت نکات ایمنی در کار با دستگاه نقطه جوش، از بروز حوادث و آسیب‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.