بررسی فنی و کاربردی انواع جک سوسماری

بررسی فنی و کاربردی انواع جک سوسماری

بلند کردن خودروها از روی زمین برای تعویض لاستیک‌ها و یا انجام هر نوع مراحل تعمیر و سرویس خودرو جریان آشنا و همیشگی است. برای بلند کردن یک سمت خودروها از روی زمین انواع ابزارهای جک خودرو طراحی شده است که مناسب استفاده‌های هر از گاهی هستند و صاحبان خودروها از این جک‌ها برای انجام کارهای روتین مانند تعویض لاستیک و... استفاده می‌کنند. اما در محیط کارگاهی و برای انجام فعالیت‌های حرفه‌ای مکانیکی به جک‌های توانمندتری نیاز داریم که انواع جک سوسماری از بهترین این تجهیزات بلند کننده خودرو‌ها هستند.

جک سوسماری در طراحی کوچک با شاسی مقاوم و روش کار ساده مناسب بلند کردن هر سمت خودروهای ساخته شده است و به راحتی می‌توانیم از انواع این جک‌ها در محیط‌های کارگاهی و برای هر نوع پروسه تعمیر و سرویس انواع خودروهای سواری و وانت‌های کوچک و بزرگ استفاده کنیم. حتی می‌توانیم از انواع جک سوسماری برای بلند کردن ماشین آلات، اجسام سنگین و یا قطعات فلزی و سنگین نیز استفاده کنیم. در این مطلب از رستگار صنعت به بررسی اصول طراحی، قابلیت‌های کاربردی و نحوه استفاده از جک سوسماری می‌پردازیم.

جک سوسماری چیست؟

انواع جک سوسماری در دسته بندی جک‌های هیدرولیکی قرار می‌گیرند. در این جک‌ها یک سیستم کوچک با محیط بسته هیدرولیکی (روغنی) جاسازی شده است که از یک پمپ کوچک با عملکرد دستی برخوردار است. برای کارکرد این پمپ نیز شرایط اهرمی طراحی شده است تا به راحتی بتوانیم قدرت کافی جابجایی سیلندر هیدرولیک و بلند کردن فک نگهدارنده جک را تولید کنیم.

جک‌های سوسماری طراحی ساده با شاسی باریک دارند و به شکل چهار چرخ و جانمایی چرخ‌های کوچک ساخته می‌شوند. شاسی جک سوسماری در بخش جلویی به شکلی است که به خوبی می‌تواند در باریک‌ترین فضای زیر اجسام سنگین جابجا شده و با استقرار در این شرایط برای بلند کردن مستحکم و مطمئن اجسام استفاده شود. این جک‌ها از هر طرف قادر به قرارگیری در زیر شاسی خودرو‌ها هستند و بخش بالارونده هیدرولیکی آنها در مدل‌های مختلف با توان بلند کردن در محدوده ۷ سانتیمتر تا فراتر از یک متر طراحی شده است.

روش طراحی انواع جک سوسماری

جک‌های سوسماری با هدف قرار گرفتن در فضاهای باریک و بهره‌مندی از قدرت هیدرولیکی برای بلند کردن اجسام سنگین طراحی شده‌اند. برای این منظور ابعاد باریکی دارند تا به راحتی و با استفاده از چرخ‌های کوچک خود در محدودترین فضاها حرکت کرده و در باریک‌ترین شرایط مستقر شوند.

سیستم هیدرولیک این جک‌ها عملکرد دستی دارد و برای این منظور از یک پمپ تلمبه‌ای پیستونی استفاده می‌کند. از اهرم‌های دستی برای عملکرد تلمبه‌ای پمپ استفاده شده است که اصولاً کار کردن روان و ساده دارد. کافی است جک سوسماری را در مکان درست قرار دهید تا با چند بار جابجایی اهرم دستی بخش فک قدرتمند هیدرولیکی آن بالا آمده و حجم سنگینی که می‌تواند هر سمت خودرو باشد را بلند نماید. در طراحی انواع جک سوسماری امکانات امنیتی نیز پیش بینی شده است و این جک‌ها نوعی سیستم قفل اتوماتیک دارند که در صورت اعمال اضافه وزن فراتر از ظرفیت جک و یا هر نوع واژگونی تحت بار، عمل کرده و جک را متوقف می‌کند. این جک‌ها در ظرفیت‌های گوناگون با قابلیت‌های متنوع کاربردی طراحی می‌شوند که در ادامه به این موضوعات می‌پردازیم.

آشنایی با انواع جک سوسماری

جک‌های سوسماری را براساس مکانیزم کار، روش استفاده و نوع شکل آنها در مدل‌های مختلف دسته بندی می‌کنند. هر کدام از این جک‌ها با طراحی‌های متفاوت قابلیت‌های تخصصی دارند و باید با اهداف مطابق الگوی طراحی آنها استفاده شوند. انواع این جک‌ها به قرار زیر هستند.

·       جک سوسماری پایه بلند: این جک‌ها دارای پایه‌های بالابرنده بلندی هستند که مناسب نفوذ عمیق در زیر اجسام سنگین طراحی شده‌اند و به دلیل ساخت در ابعاد بزرگ قادر به تحمل وزن بالایی نیز هستند. پایه بلند این جک‌ها کاملا مناسب نفوذ تا بخش‌های زیرین انواع خودروهای سواری و حتی وانت‌ها است. از این جک‌های پایه بلند در سطح تعمیرگاه‌ها خصوصاً واحدهای صنفی تعویض روغن استفاده می‌کنند. کورس حرکتی این جک‌ها زیاد است و برخی مدل‌ها قادر به بلند کردن اجسام تا فراتر از یک متر هستند و تحمل وزن فراتر از سه الی پنج تن را دارند.

·       جک سوسماری کورسی: جک‌های کورسی با پایه‌های کوتاه در شاسی با ضخامت کم طراحی می‌شوند. حداکثر ارتفاع این جک‌ها در حالت کاملا خوابیده فقط هفت سانتی متر است که کاملا مناسب نفوذ در فضای خیلی باریک است. اما این طراحی کم ارتفاع باعث شده تا ارتفاع فک بلند کننده مدل‌های کورسی نیز کوچک باشد. جک سوسماری کورسی قادر به تحمل وزن در محدوده ۲ الی ۳ تن است و عمده موارد استفاده از آنها برای بلند کردن شاسی خودرو‌های سبک و یا خودروهای اسپرت است.

·       جک سوسماری بادی: مکانیزم طراحی این مدل جک‌ها با دیگر انواع سوسماری‌ها اندکی متفاوت است، زیرا برای تامین قدرت بلند کردن اجسام در آنها از هوای فشرده استفاده شده است. این جک‌ها به جای بهره‌مندی از فک لولایی بالارونده دارای فک پیستونی بالا رونده هستند و به مانند مدل‌های هیدرولیکی دارای دهانه‌های باریک نیستند و فک پیستونی آنها مناسب بلند کردن شاسی‌های مرتفع مانند شاسی خودرو‌های سنگین و نیمه سنگین کارایی دارد. جک سوسماری بادی به مراتب قوی‌تر از مدل‌های هیدرولیکی است و مدل‌های مختلف آن را با ظرفیت‌های ۲۰ الی ۵۰ تن طراحی می‌کنند. این جک‌ها با بخش بالارونده تلسکوپی ساخته شده‌اند و مناسب بلند کردن شاسی انواع خودروهای سنگین هستند.

اجزای فنی انواع جک سوسماری

این جک‌ها به مانند هر ابزار دیگری از کنار هم قرار گرفتن بخش‌های متعدد فنی تشکیل شده‌اند و هر کدام از این بخش‌ها قرار است وظیفه‌ای در عملکرد مطمئن و قدرتمند این دستگاه را انجام بدهند. بخش‌های مختلف این دستگاه شامل موارد زیر است.

·       شاسی فلزی

·       شاسی جک بالا برنده

·       کاسه (تکیه گاه)

·       سیلندر هیدرولیکی و یا پنوماتیکی

·       پمپ روغن

·       فنر بازگشت

·       چرخ‌ها

·       دسته پمپاژ

·       پدال بازگشت روغن

نحوه استفاده از جک سوسماری

روش کار با جک سوسماری تقریباً ساده است و با در نظر گرفتن چند نکته ایمنی و رعایت اصول درست جایگذاری به راحتی انجام می‌شود.

از جک سوسماری مطابق با وزن خودرو و یا هر شی سنگین دیگر استفاده کنید و فک بالا رونده جک را کاملاً در زیر شاسی و در نقطه ایمن قرار دهید. دسته جک را چرخانده و مسیر پمپاژ سیال هیدرولیک را فیکس می‌کنیم. سپس می‌توانیم با فشار دادن اهرم دستی و یا پدالی بسته به نوع طراحی جک سوسماری روغن را به درون سیلندر پمپاژ کنیم. هر اندازه اهرم را بیشتر فشار بدهید، روغن بیشتری پمپاژ شده و فک دستگاه بالاتر می‌رود. پس از رسیدن به ارتفاع مورد نظر جک را در حالت ثابت قرار می‌دهیم و کار خود را ادامه می‌دهیم. در انتهای کار نیز می‌توانیم از شیر تخلیه برای خلاص کردن جک و پایین آمدن روان و امن بازوی محرک استفاده کنیم.

نکته‌هایی حین استفاده از انواع جک سوسماری

اگر چه روش کار با این جک‌ها ساده است و قدرت آنها نیز برای بلند کردن اجسام سنگین زیاد است و همچنین در سنگین‌ترین بارها از تعادل و ثبات خوبی برخوردار هستند، اما گاها با اشتباهات کوچک و یا عدم توجه به برخی نکات ممکن است کار کردن با این جک‌ها خطراتی به دنبال داشته باشد. توصیه می‌کنیم که حتماً در روش کار با این جک ها برخی نکات را مد نظر داشته باشید.

·       قبل از آغاز کار بخش هیدرولیک جک را هواگیری کنید. برای هواگیری نیز می‌توانید شیر تخلیه را باز کرده و دسته اهرم پمپاژ جک را چند مرتبه متوالی و با سرعت تکان دهید. به این ترتیب هر نوع حباب هوا داخل جک خارج می‌شود. البته دقت کنید پس از پایان هواگیری شیر تخلیه را مجددا به حالت بسته برگردانید.

·       قبل از آغاز کار به تناسب میان وزن دستگاه و یا وزن خودرو با ظرفیت جک سوسماری توجه کنید.

·       جک را باید حتماً در مکان مناسب، کاملاً صاف، تراز شده و مطمئن مستقر کنید. همچنین باید فک بالا رونده جک درست در زیر بخش محکم شاسی خودرو باشد.

·       در حین تنظیم مکان مناسب جک قاعدتاً لازم است تا آن را جابجا کنید. در هر صورت جک را با سرعت زیاد و به حالت ضربه گونه جابجا نکنید.

·       سعی کنید جک را در جایی از مرکز ثقل بار سنگین که می‌تواند مرکز ثقل خودرو باشد، قرار بدهید. خودروسازها از قبل این بخش‌ها را شناسایی کرده‌اند و بر روی شاسی خودروها مکان‌های مناسب استقرار جک‌ها را پیش بینی کرده‌اند.

·       از جک سوسماری برای کار طولانی مدت و نگه داشتن طولانی بارهای سنگین خصوصاً خودروها استفاده نکنید. پس از بلند کردن جسم سنگین بهتر است از تجهیزات مانند انواع خرک برای استقرار مناسب جسم استفاده کنید و جک را آزاد کنید.

·       در حین پایین آوردن جک نیز عجله نکنید و با باز کردن آرام شیر تخلیه حرکت ملایم پایین رونده فک جک را مدیریت کنید.

اهمیت تعویض روغن در جک سوسماری

انواع جک سوسماری با استفاده از سیستم هیدرولیکی و پمپاژ روغن کار می‌کنند و حضور این روغن در کارکرد مفید و قدرتمند دستگاه کاملاً تاثیرگذار است. پس از مدتی کارکرد روغن هیدرولیک آنها کثیف شده و یا کیفیت و کارایی خود را از دست می‌دهند. هر نوع کمبود روغن هیدرولیک و یا کثیفی روغن و حتی کیفیت پایین و فرسودگی روغن هیدرولیک خطرناک است و باید برای تعویض آن اقدام کنیم. مراحل تعویض روغن این جک‌ها به قرار زیر است.

·       درپوش سیلندر را باز کرده تا مقدمات تعویض روغن آغاز شود.

·       در ابتدا لازم است تا روغن مستهلک قدیمی را به طور کامل تخلیه کنید.

·       از کمپرسور باد و دمیدن هوای فشرده به محفظه داخلی پیستون هیدرولیکی برای تخلیه کامل روغن و تمیز شدن تمامی مجرا‌ها استفاده می‌کنیم.

·       با استفاده از قیف، مایع هیدرولیک تازه را به اندازه ظرفیت جک داخل سیستم هیدرولیک دستگاه می‌ریزیم.

·       درپوش را مجدداً سر جای خود قرار می‌دهیم. دقت کنید که در صورت لزوم و با مشاهده فرسودگی‌ها و یا شکستگی‌ها حتما درپوش قدیمی را تعویض کنید.

·       جک را تست کنید و بهتر است قبل از آنکه پروسه کاملاً عملیاتی را تجربه کند، از آن برای بلند کردن بارهای سنگین اما نه چندان حساس استفاده کنید تا از عملکرد قدرتمند و مطمئن جک سوسماری اطمینان داشته باشید.

مزایای استفاده از جک سوسماری

انواع جک سوسماری با هدف بلند کردن اجسام سنگین خصوصاً شاسی انواع خودرو طراحی شده است. در این میان سیستم‌های بلند کننده مشابهی مانند جک‌های تلسکوپی و یا جک‌های لوزی نیز وجود دارند. اما عموما استفاده از مدل‌های سوسماری را ترجیح می‌دهند، زیرا استفاده از جک سوسماری مزایایی دارد که به قرار زیر هستند.

·       از این جک‌ها می‌توانید در اهداف گوناگون و برای بلند کردن انواع اجسام استفاده کنید.

·       روش کار با جک سوسماری ساده است و به راحتی قادر به بلند کردن سنگین‌ترین اجسام است.

·       شاسی این جک‌ها به روش چرخدار طراحی شده تا قابلیت جابجایی سریع و ساده با قدرت مانور بالایی داشته باشند.

·       از این جک‌ها می‌توانید برای بلند کردن بخش‌های مختلف خودرو استفاده کنید.

·       این جک‌ها ظرفیت بسیار بالایی دارند و مناسب بلند کردن خودروهای سنگین و نیمه سنگین هستند.

·       به علت طراحی دسته‌های ۳۶۰ درجه قدرت مانور کار کردن با این جک‌ها زیاد است.

·       این جک‌ها از ثبات بالایی در زیر اجسام سنگین برخوردار هستند.

·       سرعت عمل بالایی برای بلند کردن و پایین آوردن اجسام دارند.

·       قیمت جک سوسماری با توجه به ظرفیت حمل بار آنها مقرون به صرفه است.

·       ارتفاع بلند کردن برخی از جک‌های سوسماری تا فراتر از یک متر نیز می‌باشد.

توصیه هایی برای خرید جک سوسماری

جک سوسماری در محیط کارگاهی آنچنان توانمند با قدرت مانور سریع و عملکرد مطمئن است که به راحتی می‌تواند ابزاری کارآمد باشد. در مکانیکی‌ها و یا کارگاه‌های صنعتی که مدام در حال جابجایی اجسام و بلند کردن شاسی تجهیزات مانند شاسی خودروها هستیم، حضور این جک‌ها نقش برجسته و کار راه انداز دارد. قاعدتاً به عنوان یک فنی کار ماهر به بهره‌مندی از بهترین جک سوسماری که کارکردی قدرتمند و مطمئن داشته باشد، نیاز دارید.

در سطح بازار انواع این جک‌ها محصول برند‌های مختلف از جمله جک سوسماری اکتیو، نورا، کنزاکس، رونیکس و... به فروش می‌رسند. قیمت جک سوسماری با توجه به مولفه‌های متنوع ارزیابی می‌شود که تحمل وزن یا همان ظرفیت جک در کنار مقدار جابجایی خرک (حداقل و حداکثر باز شوندگی) از مهمترین مولفه‌های طراحی و خرید جک سوسماری است. اما در هنگام خرید و فروش جک سوسماری علاوه بر توجه به مقدار ظرفیت و یا طول کورس آن برخی نکات دیگر را مد نظر داشته باشید. از قبیل:

·       بهره‌مندی از چرخ‌های پهن و مقاوم با قابلیت حرکت روان

·       برخورداری از دسته با قابلیت حمل کششی

·       طراحی پیستون با جداره داخلی آبکاری و پولیش شده

·       بهره‌مندی از بدنه فلزی تهیه شده از آلیاژ مقاوم و ضد زنگ به همراه رنگ پودری و کوره‌ای

با در نظر داشتن این مولفه‌ها به راحتی می‌توانید از میان انبوه مدل‌های بازار جک سوسماری مناسب، خوش ساخت، با کیفیت و قدرتمند مطابق با نیازهای خود را تهیه کنید.