راهنمای خرید موتور برق خانگی

راهنمای خرید موتور برق خانگی

موتور برق خانگی تنوعی گسترده از انواع مولدهای کوچک است که در محدوده توان ۰.۷ الی ۵ کیلو وات و برای مصارف خانگی طراحی می‌شوند. شما با دلایلی مختلف به کار با این دستگاه‌های تولید برق نیاز دارید. راه‌اندازی برق در خانه‌های روستایی و یا خانه باغ‌ها، راه‌اندازی تجهیزات سبک باغبانی و یا کارگاهی، طراحی سیستم برق اضطراری منازل و یا تولید برق در زمان قطعی شبکه سراسری و... همگی از جمله دلایلی هستند که باعث می‌شوند تا به خرید موتور برق خانگی فکر کنید. اما ویژگی‌های فنی انواع این موتور برق‌ها چگونه است؟

برای انتخاب موتور برق کوچک خانگی به بررسی فاکتورهای مهمی از جمله شیوه حمل‌ونقل، توان، ابعاد، امکانات، نوع سوخت مصرفی، زمان کارکرد، نوع راه‌اندازی، تعداد خروجی‌ها، نوع خروجی‌ها و... نیاز دارید. اما این فاکتورها چه هستند؟ و هر کدام از آنها چه تاثیری در طراحی و کاربرد موتور برق خانگی می‌گذارند؟ در این مقاله از رستگار صنعت به بررسی فنی و کاربردی انواع موتور برق خانگی می‌پردازیم و این مولدهای کوچک را از نظر طراحی تا قابلیت‌های کاربردی بررسی می‌کنیم.

موتور برق خانگی چیست؟

احتمالاً با واژه موتور برق آشنایی دارید و می‌دانید که همگی آنها دستگاه‌هایی برای تولید برق هستند و از کنار هم قرار گرفتن بخش موتوری و ژنراتوری (آلترناتور) تشکیل ‌شده‌اند. اما این موتور برق‌ها را در توان‌های گوناگون برای کاربردهای متفاوت می‌سازند. مانند موتور برق‌های مسافرتی که طراحی کوچک و سبکی دارند و یا موتور برق‌های صنعتی که مخصوص تولید برق سه فاز در ابعاد بزرگی طراحی می‌شوند. موتور برق خانگی در حد فاصل مدل‌های مسافرتی و صنعتی قرار گرفته است. این موتور برق‌ها برای پوشش نیازهای خانگی طراحی ‌شده‌اند و عموماً از نوع تک فاز و در محدوده توان ۰.۸ الی ۵ کیلو وات هستند.

طراحی کوچک، عملکرد آرام و کم‌صدا، مصرف سوخت بهینه، تولید برق تک‌فاز ۲۲۰ ولت و قابلیت کنترل اتوماتیک سطح ولتاژ از جمله ویژگی‌های عمومی انواع موتور برق خانگی است. با این ‌وجود برخی از مدل‌ها دارای امکانات ویژه‌تر مانند راه‌اندازی استارتی، محفظه‌های کانوپی، شاسی چرخ‌دار و یا صفحه نمایش‌های دیجیتالی برای پردازش اطلاعات و... هستند.

انواع موتور برق خانگی از نظر نوع سوخت

در طراحی تمامی موتور برق‌های خانگی از موتورهای احتراق داخلی استفاده شده ‌است. اما نوع موتور با توجه به نوع سوخت مصرفی آنها متفاوت است. دسته‌بندی براساس سوخت مصرفی به‌ قرار زیر است:

·       موتور برق خانگی گازسوز: موتور برق‌های سبک، ساده و کم توانی هستند که برای کارکرد به استفاده از گاز مایع (LPG) و یا گاز شهری CNG نیاز دارند. معمولاً از این موتور برق‌ها در مناطق برخوردار از گاز شهری استفاده می‌کنند. زیرا به ‌راحتی و به مانند دیگر تجهیزات گازسوز خانگی به شبکه گاز شهری متصل شده و حتی در برخی مدل‌ها با توانایی راه‌اندازی خودکار طراحی‌ شده‌اند. اما در هر صورت چندان مناسب استفاده در خانه‌های روستایی و یا خانه باغ‌ها نیستند. در عین ‌حال معمولاً در محدوده توان کوچک ۰.۸ الی ۳ کیلو وات طراحی می‌شوند.

·       موتور برق خانگی بنزین سوز: از شناخته ‌شده‌ترین موتور برق‌های خانگی است که در محدوده توان بزرگی از مدل‌های کوچک ۰.۸ کیلو وات تا مدل‌های بزرگ ۵ کیلو واتی و حتی قدرتمندتر در محدوده مولدهای صنعتی طراحی می‌شود. عموم موتور برق‌های خانگی بنزین سوز دارای موتورهای تک ‌سیلندر با عملکرد ۴ زمانه از نوع هوا خنک هستند. در هنگام بررسی و انتخاب این موتور برق‌های بنزین سوز باید به فاکتورهایی مانند ظرفیت موتور، ظرفیت باک سوخت، حجم مخزن روغن و توان موتور توجه کنید. کارکرد مطمئن، عملکرد روان، سوخت متداول و توانایی کار در شرایط مختلف اقلیمی از ویژگی‌های برجسته انواع موتور برق خانگی بنزین سوز است.

·       موتور برق خانگی دیزلی: برای طراحی موتور برق‌های قدرتمند فراتر از ۳ کیلو وات خانگی از موتورهای گازوئیل سوز استفاده می‌کنند. این موتور برق‌های دیزلی به نسبت از مدل‌های بنزینی گران‌تر هستند. حتی عملکرد پرسروصدا تری دارند و مقدار آلایندگی آنها نیز بیشتر است. با این ‌وجود توان کار کردن در مدت زمان طولانی را دارند. بنابراین اگر قصد خرید موتور برق خانگی برای راه‌اندازی برق دائمی دارید، توصیه می‌کنیم که از نمونه‌های دیزلی تهیه کنید. از طرفی سوخت آنها ارزان ‌قیمت است و به ‌راحتی می‌توانید حجم قابل‌ توجهی گازوئیل را در مخازن خانگی بدون خطر آتش سوزی خودبخودی نگهداری کنید.

انواع موتور برق کوچک خانگی از نظر توان

انواع موتور برق خانگی را از نظر مقدار توان الکتریکی نیز دسته‌بندی می‌کنند که به‌ قرار زیر هستند:

·       موتور برق‌ها تا ۲.۵ کیلو وات: موتور برق‌هایی کوچک از نوع خانگی هستند که معمولاً در ابعاد قابل‌ حمل برای نیازهای مسافرتی طراحی می‌شوند. با این ‌وجود می‌توانیم یک یا چند تجهیز سبک خانگی مانند چند عدد روشنایی، تلویزیون و چند دستگاه شارژی را با استفاده از این موتور برق‌ها روشن کنیم. در عین ‌حال توان کافی راه‌اندازی کف‌کش های ۰.۵ اسب را دارند.

·       موتور برق با توان ۲.۵ الی ۴ کیلو وات: کاربردی‌ترین در جمع انواع موتور برق خانگی هستند که توان کافی برای راه‌اندازی تجهیزات متعارف یک خانه کوچک را تولید می‌کنند. با توان این موتور برق‌ها می‌توانیم تجهیزات پرمصرف تری مانند یخچال، کولر، تلویزیون و... به‌ همراه چند روشنایی راه‌اندازی کنیم. از طرفی توان کافی برای راه‌اندازی موتور پمپ آب‌ها خصوصاً کف‌کش های ۱ الی ۲ اسب را در اختیار داریم.

·       موتور برق با توان بالاتر از ۴ کیلو وات: قدرتمندترین مدل از انواع موتور برق خانگی هستند که توان کافی راه‌اندازی خانه‌ها با تجهیزات کامل را دارند. اگر از موتور برق‌های دیزلی انتخاب شوند، حتی می‌توانند برای مدت طولانی در تمام شبانه‌روز مناسب تولید برق خانگی فعالیت کنند.

لزوماً موتور برق‌ها با توان بالاتر بهترین آنها نیستند. توان موتور برق خانگی باید با مقدار بار مصرفی تجهیزات خانگی همخوانی داشته باشد. فروش موتور برق خانگی در محدوده توان 2.5 الی 4 کیلو وات از دیگر انواع آن بیشتر است. توجه کنید که موتور برق‌ها با توان بیشتر ابعاد بزرگتری دارند که علاوه ‌بر تولید صدای بیشتر، جابه‌جایی آنها نیز دشوارتر است و با قیمت بالاتری نیز به فروش می‌رسند. در عین ‌حال مصرف سوخت بیشتری نیز دارند.

انواع روش‌های راه‌اندازی موتور برق خانگی

موتور برق‌های خانگی را براساس مکانیزم نوع راه‌اندازی نیز دسته‌بندی می‌کنند. بر این اساس انواع موتور برق‌های استارتی و هندلی طراحی ‌شده است.

·       موتور برق‌های هندلی: این موتور برق‌ها با استفاده از مکانیزم دستی (هندلی) راه‌اندازی می‌شوند. این مکانیزم یک کابل بلند ( هندل) است که حول قرقره‌ای متصل به محور میل لنگ موتور قرار دارد. با کشیدن دستی سیم هندل موتور دستگاه فعال شده و موتور برق کوچک خانگی راه‌اندازی می‌شود. قیمت موتور برق خانگی هندلی ارزان است و عموم مدل‌های کوچک تا ۳ کیلو وات را به روش هندلی راه‌اندازی می‌کنند.

·       موتور برق‌های استارتی: برای راه‌اندازی این موتور برق‌ها از سیستم الکتریکی استفاده شده ‌است. این سیستم خود یک موتور کوچک الکتریکی از نوع DC است که به محور میل‌لنگ موتور اصلی متصل است. با استارت الکتریکی این موتور، دستگاه موتور برق راه‌اندازی می‌شود. روش راه‌اندازی استارتی ساده‌تر از مدل‌های هندلی است و مناسب طراحی موتور برق‌های بزرگ خانگی است. اما قیمت موتور برق خانگی استارتی از مدل‌های هندلی بالاتر است.

·       موتور برق‌های ATS (اضطراری): مدل تکامل ‌یافته موتور برق‌های استارتی است که برای راه‌اندازی در شرایط اضطراری طراحی ‌شده‌اند. موتور برق‌های ATS دارای سیستم کارکرد خودکار هستند که در صورت قطع برق شبکه سراسری به شکل اتوماتیک عمل کرده و موتور برق را راه‌اندازی می‌کنند. در صورت بازگشت برق شبکه سراسری نیز کاملاً خودکار موتور برق را خاموش می‌کنند. قیمت موتور برق خانگی ATS از تمامی مدل‌های راه اندازی هندلی و استارتی بالاتر است و معمولاً برای طراحی موتور برق‌های بزرگ استفاده می‌شوند.

تعداد و نوع خروجی‌های موتور برق خانگی

همه موتور برق‌های خانگی برای تولید برق ۲۲۰ ولت تک‌فاز مناسب راه‌اندازی تجهیزات خانگی طراحی ‌شده‌اند، اما پنل توزیع و کنترل برق مدل‌های مختلف این دستگاه تفاوت‌هایی دارند. قاعدتاً برای انتخاب تا خرید موتور برق خانگی لازم است تا امکانات و نوع خروجی‌های دستگاه را بررسی کنید. برخی از نکات کلیدی به‌ قرار زیر هستند:

·       تعداد خروجی‌های AC: تمامی موتور برق‌های خانگی برای تولید برق ۲۲۰ ولت AC طراحی شده‌اند؛ اما در تیپ‌های مختلف از مدل‌ها با ۱ الی ۳ خروجی موجود هستند.

·       حداکثر جریان خروجی AC: برای کار کردن با انواع موتور برق خانگی باید به فاکتور حداکثر جریان توجه کنید و تجهیزات خانگی را با توجه به ظرفیت دستگاه به کار اندازید.

·       تعداد خروجی و سطح ولتاژ DC: برخی از موتور برق‌های خانگی دارای خروجی‌های DC هستند، این خروجی عموماً در سطح ولتاژ ۱۲ ولت و مناسب شارژ باتری کارایی دارند. اما برخی از انواع موتور برق خانگی خصوصاً مدل‌های کوچک مسافرتی از خروجی ۵ ولت DC  نیز پشتیبانی می‌کنند.

·       سیستم رگولاتور AVR: سیستم تنظیم و تثبیت اتوماتیک سطح ولتاژ (AVR) از تکنولوژی‌های مدرن در عموم موتور برق‌های خانگی است. این سیستم برای تثبیت سطح ولتاژ پس ‌از راه‌اندازی دستگاه و همچنین تنظیم سطح ولتاژ در صورت نوسان بار در سمت مصرف‌کننده کارایی دارد.

ویژگی‌های متفرقه در موتور برق کوچک خانگی

همه موتور برق‌های خانگی مکانیزم طراحی یکسانی دارند؛ اما در الگوی طراحی و برخورداری از برخی امکانات و ویژگی‌ها تفاوت‌هایی دارند که به‌ قرار زیر هستند:

·       شاسی‌های چرخ‌دار: برخی از موتور برق‌های خانگی را با استفاده از شاسی‌های چرخ‌دار طراحی می‌کنند تا امکان جابجایی آنها در سطح فضاهای خانگی و یا فعالیت‌های سیار و حتی پوشش نیازهای کارگاهی ساده باشد.

·       کانوپی (محفظه عایق صدا): موتور برق‌های خانگی برای کار در فضاهای ساختمانی طراحی‌ شده‌اند؛ اما گاهاً مقدار صدای تولید شده آنها خیلی بالاتر از حد مجاز ساختمان‌های ساکت شهری است. لذا برخی از مدل‌ها را در تیپ‌های کانوپی‌دار طراحی می‌کنند. این کانوپی یک محفظه عایق صدا است که مقدار صدای تولید شده موتور برق‌ها را تا حد بسیار کمی کاهش می‌دهد.

·       سنسور تشخیص سطح روغن: این سنسور یک المان امنیتی است و از کار کردن موتور برق‌ها در صورت کم شدن سطح روغن مخزن دستگاه جلوگیری می‌کند. موتور برق‌های خانگی مدرن عموماً به این سنسور امنیتی مجهز هستند.